حلقه صالحین شهید محسن حججی

اگر ما به آثار خواندن قرآن توجه و قرآن را مانند دوستى در زندگى انتخاب كنيم، آياتش را بخوانيم و در معانى آسمانى‌اش تفكر كنيم، پس از مدتى زندگى‌مان سرشار از نور، روشنايى، طراوت و زيبايى خواهد شد. ما در نيايشى پيش از تلاوت قرآن از خدا مى‌خواهيم: «خدايا! رغبت مرا به قرآن افزون گردان و آن را مايه روشنايى ديده و درمانِ بيمارى‌هاى دل و از بين رفتن غم‌و‌اندوه من قرار ده. خدايا! زبانم را به خواندن قرآن بيارا و چهره‌ام را با آن زيبا، بدنم را با آن قدرتمند و ترازوى اعمالم را سنگين كن». و در نيايشى كه هنگام ختم قرآن مى‌خوانيم، به خداوند مى‌گوييم: «خدايا! قرآن را در دنيا همراه ما، در گور انيس ما، در قيامت شفاعت كننده ما، بر پُل صراط مايه روشنايى، در بهشت هم‌نشين، در برابر آتش دوزخ پوشش و براى اجراى كارهاى نيك، راهنماى ما قرار ده».[25] آيا قرآن براى تمامى امور زندگى به درد ما مى‌خورد؟ قرآن براى همه امور زندگى انسان پيام دارد; خود مى‌گويد: (ونَزَّلنا عَلَيكَ الكِتـبَ تِبيـنـًا لِكُلِّ شَىء);[26] ما قرآن را كه براى هر چيز بيانى است بر تو نازل كرديم. در جاى ديگر مى‌گويد: (ما فَرَّطنا فِى الكِتـبِ مِن شَىء);[27] ما هيچ چيز را در اين كتاب فروگذار نكرديم. از آن‌جا كه قرآن، مشعل نور و كتاب هدايت است، پرتو نورش را تا آن‌جا كه مى‌خواهد هدايت كند، مى‌تاباند. البته اين به آن معنا نيست كه ما از قرآن انتظار داشته باشيم راه هواپيماسازى يا كشف بيمارى‌هاى سخت و ساختن موشك‌هاى قاره‌پيما را نيز آموزش دهد، زيرا قرآن، كتابِ آموزش هواپيماسازى يا موشك‌سازى و يا... نيست، امّا در همه اين زمينه‌ها حرف‌هايى براى گفتن دارد. اولين سوره‌اش انسان‌ها را به خواندن دعوت مى‌كند: (اقرأ باسم ربّك). گرفتارى بزرگ انسانِ امروز، نداشتن و يا ساختن سلاح‌هاى پيشرفته نيست; گرفتارى بزرگ او آن است كه نمى‌داند از اين ابزارها چگونه استفاده كند. قرآن راه درست استفاده كردن از همه امكانات و ابزار زندگى را به انسان مى‌آموزد. به او مى‌آموزد كه با كشف آهن، آن را در راه منافع مردم به كار گيرد: (واَنزَلنَا الحَديدَ فيهِ بَأسٌ شَديدٌ ومَنـفِعُ لِلنّاسِ);[28] ما آهن را آفريديم كه در آن نيروى سخت و منافعى براى مردم وجود دارد، نه در راه نابودى و كشتار آنان: (ولا تَقتُلُوا النَّفسَ الَّتى حَرَّمَ اللّه...);[29] و كسى را كه خداوند كشتن آن را حرام شمرده نكشيد. اگر از آغاز تا پايان به آيات و سوره‌هاى قرآن نظرى بيفكنيم، خواهيم ديد كه قرآن، بهترين شيوه‌ها را براى زندگى دنيايى همراه با سعادت به انسان‌ها نشان داده است. زندگى همراه با عزت، سربلندى، برادرى و بزرگوارى، نه همراه با ظلم و بيداد و ستم. مى‌گويند: قرائت قرآن يكى از واجبات است و بايد قرآن را خواند. ما هم مى‌خوانيم، ولى چرا حال ما كه قرآن مى‌خوانيم با آن كسى كه نمى‌خواند فرقى نمى‌كند؟ من كه قرآن مى‌خوانم در امتحانات خود موفق مى‌شوم و آن هم كه قرآن نمى‌خواند، در امتحانات خود موفق مى‌شود، پس چه فايده‌اى دارد؟ خداوند متعال مى‌فرمايد: (فَاقرَءواْ ما تَيَسَّرَ مِنَ القُرءان);[30] هر چه از قرآن ميسّر مى‌شود بخوانيد. قرآن، كتاب الهى و وسيله نجاتى است كه از طرف خداوند براى هدايت و تكامل انسان‌ها نازل شده است، تا آن را بخوانند و بفهمند و با عمل به دستورهايش رستگار و سعادت‌مند شوند. بايد توجه كرد هر عملى اثر خاصى دارد. خواندن و انس با قرآن آثار فراوانى در انسان دارد و باعث رشد معنوى و بركت و موفقيت بيشتر در كارهاى وى مى‌شود و در نهايت، به بهترين راه هدايت مى‌شود، ولى اثر آن قبول شدن در امتحان نيست و اين‌گونه نيست كه هر كس قرآن نخواند در امتحان قبول نشود. قبول شدن در امتحان اثر و ثمره سعى و تلاش و كوشش انسان است. هر كس سعى و تلاش كند، درسش را خوب بخواند، امتحان را خوب پاسخ بدهد، قبول خواهد شد و هر كس تنبلى كند و درسش را نخواند در امتحان موفق نخواهد شد; چنان‌كه خداوند مى‌فرمايد: (واَن لَيسَ لِلاِنسـنِ اِلاّ ما سَعى * واَنَّ سَعيَهُ سَوفَ يُرى);[31] و اين‌كه براى آدمى پاداشى جز آن چه با كوشش خودش انجام داده نخواهد بود * و البته انسان پاداش سعى و عمل خودش را به زودى خواهد ديد. بنابراين شما كه قرآن مى‌خوانيد، از بركات و آثار خاص آن بهره مى‌بريد كه هزاران‌بار ارزشمندتر از قبولى در امتحان و مانند آن است، در حالى كه آن‌ها كه از قرائت قرآن محرومند از اين آثار و بركات بى‌نصيبند. آيا با خواندن قرآن مى‌توانم در درس‌هايم موفق بشوم؟ با توجه به اين‌كه داشتن حافظه قوى براى موفقيت در درس‌ها مؤثر است، خواندن قرآن[32] و حفظ آن هم يكى از عوامل تقويت حافظه به شمار مى‌رود. پس خواندن و حفظ قرآن، خود باعث موفقيت در درس‌ها مى‌شود; چنان كه تجربه دانش‌آموزان قارى و حافظ قرآن هم اين مطلب را تأييد مى‌كند. بايد توجه داشت كه خواندن وحفظ قرآن نبايد فرد را از تلاش و كوشش در درس‌ها باز دارد، بلكه بايد با برنامه‌ريزى منظم، هم به كارهاى قرآنى و هم به كارهاى درسى‌برسد. الف) چه سوره‌اى را بهتر است براى اموات بخوانيم؟ ب) چگونه نيت كنيم؟ ج) آيا مى‌توان ثواب خواندن قرآن را به روح مقدس يكى از چهارده معصوم(ع) هديه كرد؟ الف) خواندن هر سوره‌اى از قرآن براى مردگان مفيد و داراى ثواب است، ولى امامان معصوم(ع) فرموده‌اند: بهتر است كه سوره‌هاى: «الرحمن»، «يس»، «جمعه»، «قدر»، «معوّذتين» (ناس و فلق)، «اخلاص»، «مُلك» و يا «آية‌الكرسى» و‌... خوانده‌شود.[33] ب) هنگام خواندن قرآن براى شخصى كه از دنيا رفته، همين كه نيت كنيد براى او مى‌خوانم كافى است. اگر شخصى قرآن را براى ثواب بردن خودش تلاوت مى‌كند، بايد به قصد قربت و نزديك شدن به خداوند باشد و اگر براى كسى ديگر و به نيابت از شخص مرده مى‌خواند و مى‌خواهد ثواب قرائت را به روح اموات هديه كند، باز قصد قربت به خداوند متعال لازم است. به اين ترتيب كه قرآن را به قصد قربت به خداوند‌متعال تلاوت كند و ثواب آن را به روح اموات هديه نمايد.[34] ج) بله، مى‌توان ثواب قرآن و اعمال خير و نيك را به روح مقدس پيشوايان معصوم(ع) هديه نمود و اين كار موجب مى‌شود ثواب عمل، چند برابر شود. آيا مى‌شود معناى قرآن را به جاى خود قرآن خواند و آيا ثواب آن دو يكى است؟ اگر بخواهيم از علوم و معارف بى‌كران قرآن بهره ببريم، شايسته است به ترجمه و تفسير آن توجه كنيم، تا در پرتو نور معارف الهى و عمل به آن‌ها اجر و ثواب دنيايى و آخرتى را نصيب خود گردانيم. بايد بدانيم كه خواندن متن عربى قرآن، ثواب ويژه دارد و خواندن ترجمه قرآن، جاى آن را نمى‌گيرد. يكى از مسائلى كه در قرآن و روايات پيشوايان معصوم، مورد تأكيد فراوان قرار گرفته، خواندن و تلاوت قرآن كريم است و اين عمل، يكى از سنت‌هاى حسنه‌اى است كه علما و اوليا و بزرگان دين در طول تاريخ اسلام، به آن اهميت زيادى داده و بر آن تأكيد كرده‌اند; گو اين‌كه خواندن قرآن، سخن گفتن با پروردگار و شنيدن سخنان حضرت ذوالجلال است كه نه تنها ثواب و اجر دارد، بلكه زنگار را از دل‌ها زدوده، قلب‌ها را احيا و از فحشا و منكر منع مى‌كند. هر چند حقّ تلاوت، منحصر به خواندن نمى‌شود، امّا خواندن و عمل كردن مكمل يك‌ديگرند. و اگر عمل كردن و حتى خواندن معناى آن، همراه با تلاوت نباشد، قلب انسان به تدريج مى‌ميرد و يا مانند آهن زنگ مى‌زند. در آيه‌اى از قرآن (إنّ الّذين يتلون كتـب اللّه و أقاموا الصّلوة...) خواندن كتاب خدا مقدم بر نماز و زكات و انفاق آمده است. اميرمؤمنان(ع) يكى از صفات پرهيزكاران را تلاوت قرآن شمرده است.[35] پيامبر اكرم(ص) فرموده‌اند: برتو باد به خواندن قرآن، چرا كه خواندن قرآن، كفّاره گناهان و نگهدارى از آتش و امان از عذاب آخرت است».[36] در خود قرآن، با الفاظ مختلف به خواندن قرآن دستور داده شده; براى مثال: (فاقرءوا ما تيسّر منه); آن چه مى‌توانيد از آيات قرآن را بخوانيد.[37]

اهميت و فضيلت قرائت قرآن تا چه اندازه است؟

براى قرائت قرآن، در كلمات گهربار پيشوايان معصوم(ع) فضايل و آثارى بيان شده كه موجب رشد و پرورش روح و روان آدمى مى‌شود. همين فضايل و آثار باعث‌گرديده كه تلاوت و قرائت قرآن از اهميت بسيارى برخوردار باشد. اكنون به برخى از اين فضايل و آثار اشاره مى‌كنيم: 1. سعادت‌مندى: پيامبر اكرم(ص) مى‌فرمايد: «اگر زندگى سعادت‌مندان و مرگ شهدا و نجات در روز جزا و امنيت در روز هراس و نور در روز ظلمت و سايبان در روز حرارتِ شديد و سيراب شدن در روز عطش و ارزش و سنگينى در روز سبكى اعمال را مى‌خواهى، پس قرآن را مطالعه كن، چرا كه قرآن يادآور خداى رحمان و حافظ از شيطان و عامل برترى در ترازوى اعمال است».[1] در حديث ديگر مى‌فرمايد: «هر كس قرآن بخواند، گويى به مرتبه پيامبرى رسيده است، جز آن كه بر او وحى نمى‌شود!».[2] 2. بارورى ايمان: اميرمؤمنان على(ع) فرمودند: «بارورى و رشد ايمان با قرآن خواندن به دست مى‌آيد».[3] 3. استجابت دعا: امام حسن مجتبى(ع) فرمود: «هر كس قرآن بخواند ـ بلافاصله يا با كمى تأخير ـ دعايش مستجاب خواهد‌شد».[4] 4. نورانيت و افزودن خير و بركت خانه: پيامبراكرم(ص) فرمود: «خانه‌هايتان را با تلاوت‌قرآن نورانى كنيد و آن‌ها را هم‌چون يهود و نصارا ـ كه نماز و عبادت را در خانه‌ها تعطيل كرده، تنها در كنيسه و كليسا انجام مى‌دهند ـ به گورستان تبديل نكنيد. هنگامى‌كه در خانه‌اى زياد قرآن خوانده شود، خير و بركت آن فزونى يابد و اهل خانه مدت‌ها از آن لذت خواهند برد و همان‌گونه كه ستارگان براى زمينيان مى‌درخشند، [اين خانه] نيز براى آسمانيان مى‌درخشد».[5] 5. غفران گناهانِ پدر و مادر: امام صادق(ع) مى‌فرمايد: «خواندن قرآن از روى مصحف، عذاب پدر و مادر را سبك مى‌كند، گرچه كافر باشند».[6] 6. افزايش مدّت بينايى: امام صادق(ع) فرمود: «هركس قرآن را از رو [با نگريستن بر آيات] بخواند، از بينايى‌اش براى مدت طولانى لذت خواهد برد».[7] 7. آميخته شدن قرآن با گوشت و خون قارى: امام صادق(ع) فرمود: «هر جوان مؤمنى كه قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خونش آميخته خواهد شد».[8] 8. صفاى دل: پيامبراكرم(ص) فرمود: «بدون شك اين دل‌ها زنگار مى‌گيرند; هم‌چنان كه آهن زنگ مى‌زند. عرض شد: صيقل آن به چيست؟ فرمود: قرائت قرآن».[9] 9. بهترين عبادت: پيامبر(ص) فرمود: «بهترين عبادتِ امتِ من، تلاوت قرآن است».[10] 10. بخشش گناهان، نوشته شدن حسنه و پاك شدن گناهان.[11]

همراه با پرسش و پاسخ و کارت های امتیازی و اهدای جوایز...

گفتگو با خدا ... خدا : بنده ي من نماز شب بخوان و آن يازده رکعت است . بنده : خدايا ! خسته ام ، نمي توانم . خدا : بنده ي من ، دو رکعت نماز شفع و يک رکعت نماز وتر بخوان . بنده : خدايا ! خسته ام برايم مشکل است نيمه شب بيدار شوم . خدا : بنده ي من قبل از خواب اين سه رکعت را بخوان . بنده : خدايا ! سه رکعت زياد است . خدا : بنده ي من فقط يک رکعت نماز وتر بخوان . بنده : خدايا ! امروز خيلي خسته ام ! آيا راه ديگري ندارد ؟ خدا : بنده من قبل از خواب وضو بگير و رو به آسمان کن و بگو يا الله . بنده : خدايا ! در رختخواب هستم اگر بلند شوم خواب از سرم مي پرد ! خدا : بنده ي من همانجا که دراز کشيده اي تيمم کن و بگو يا الله . بنده : خدايا ! هوا سرد است ! نميتوانم دستانم را از زير پتو در بياورم . خدا : بنده ي من در دلت بگو يا الله ما نماز شب برايت حساب ميکنيم . بنده اعتنايي نمي کند و مي خوابد . خدا : ملائکه ي من ! ببينيد من آنقدر ساده گرفته ام اما او خوابيده است چيزي به اذان صبح نمانده ، او را بيدار کنيد دلم برايش تنگ شده است امشب با من حرف نزده . ملائکه : خداوندا ! دوباره او را بيدار کرديم ، اما باز خوابيد . خدا : ملائکه ي من در گوشش بگوييد پروردگارت منتظر توست . ملائکه : پروردگارا ! باز هم بيدار نمي شود ! خدا : اذان صبح را مي گويند هنگام طلوع آفتاب است اي بنده ي من بيدار شو نماز صبحت قضا مي شود خورشيد از مشرق سر بر ميآورد . ملائکه : خداوندا ! نمي خواهي با او قهر کني ؟ خدا : او جز من کسي را ندارد ... شايد توبه کرد ... بنده ی من تو به هنگامی که به نماز می ایستی من آنچنان گوش فرا میدهم که انگار همین یک بنده را دارم و تو چنان غافلی که گویا صد ها خدا داری .

آیا شناخت خدا براى بشر ممکن است؟ تا چه حدى و ارزش این شناخت چقدر است؟ خدایا وجود تو را احساس میکنم و تو را بسیار نزدیک میابم و هر وقت بتو نیاز داشته باشم تو را یاریگر و حمایت کننده و نزدیک میبینم چرا که هر وقت اراده میکنم میتوانم تو را بیاری بطلبم . خدایا تو را بی نیاز میبینم و همه مخلوقات را به تو نیازمند میابم چرا که بی نیاز مطلق میتواند نیاز نیازمند را بدون چشمداشت بر طرف نماید خدایا اگر این دنیا با اتفاق بوجود آمده بود باید در هر لحظه اتفاقی نیز آنرا از بین میبرد و از این موضوع پی میبرم نگهبان و حفاظت کننده ای هست . خدایا تو هستی که به آسمانها و زمین نظم دادی و بقدرت خود آنها را مسخر گردانیدی تا از قلمرو نظم حکومت پروردگارشان تعدی ننمایند و این مشخص میکند که خالق این خلقت حکیم است و این جهان را بی جهت خلق ننموده است خدایا تو مخلوقات را خلق کردی و در آنها نیاز مخصوص به خودشان را قراردادی و به هر کدام راه بر طرف کردن نیازشان را الهام کردی و این نشان میدهد تو مدیر و مدبری و تو رب العالمینی خدایا تو پیامبران را فرستادی تا بندگانت را راهنمائی کنند و به آنها کتاب دادی تا بندگانت از گمراهی نجات پبدا کنند و بر آنها حجت قرار دادی و این نشان میدهد تو راهنما و راهگشای مخلوقاتی خدایا زمین هیچگاه از حجت تو خالی نبوده و تو آسمان را حفظ کردی که بر زمین نیاید و زمین راحفظ کردی که رام باشد و آسمان را حفظ کردی تا بر زمین سنگ نبارد و چگونه زمین تو از حجت تو خالی باشد در حالی که امورات خلق را رها نکرده ای و دلیل حکومت مطلق تو بر زمین بهترین بندگانت و اشرف مخلوقاتت بوده اند خدایا تو آب را گوارا قرار دادی و برای زندگی بشر در دسترس او قراردادی و اگر اراده میکردی(بواسطه گناهان بندگانت) که بجز این باشد کسی توان شکایت از خواست و اراده تو را نداشت و تو همان کریم و نعمت بخش و رزاق بی منتی خدایا تو اقوام گذشته را به خشم خود فرا گرفتی و این نشان میدهد به امور و خوب و بد مردم حکومتت بی تفاوت نیستی و تو قهار و منتقمی خدایا راههای شناخت تو به اندازه تنوع نعمت و خلقت تو بسیارند ، خدایا به بهترین راه ها و مستقیمترین راهها ما را بسوی خودت راهنمائی کن و زندگیمان را همراه غفلت قرار نده و پایان کارمان را ندامت قرار نده و قبرمان را در عذاب و سختی قرار نده و قیامت و حشرمان را با حسرت قرار نده و حسابمان را موجب خجالتمان قرار نده و میزانمان را موجب محکومیتمان قرارنده و صراطمان را جایگاه لغزشمان مگردان و از عذاب جهنم حفظمان کن و به نعمت بهشتت متنعمان گردان برحمتک یا ارحم الراحمین .

معرفی موضوعات هفتگی و معرفی مسئولیتها و نحوه انجام آن توسط متربیان حلقه...

کلاس پنجم

کلاس ششم

موضوع این جلسه:آشنایی با بسیج و تشکیلات آن.

1) برنامه‌هاي ثابت جلسات

2) برنامه‌های متناسب با موضوع جلسه

ريز برنامه‌ها و ترتيب هر يك از مراحل فوق در ادامه خواهد آمد.

1 . برنامه‌هاي ثابت جلسات:

برنامه‌هاي زير در كليه جلسات تكرار شده و متناسب با سطح متربيان و شرایط حلقه، مطالب آن مطرح مي‌گردد.

حدود 20 تا 30 دقيقه از وقت جلسه به برنامه‌هاي ثابت اختصاص خواهد يافت.

و....

برای برگزاری یک جلسه نکاتی هست که مربی و سرگروه باید بدانند:....